MUSA VE TEKTANRICILIK (SİGMUND FREUD)


Freud bu eserinde Musa'nın aslında İbrani olmadığını Mısırlı olduğunu savunuyor. Musa'nın İbrani değil Mısırlı olduğunu iddia ederek başlar. Başlamak için ismin kendisine işaret ediyor. Musa veya İbranice'de Moşe, "Ra'dan alınan" anlamına gelen Rameses (Ra-Mose) veya "Toth'tan alınan" anlamına gelen Tuthmoses gibi birçok Mısırlı ismin kanıtladığı gibi, "dan alınan" anlamına gelen bir Mısır adıdır

Otto Rank'ın ''Kahramanın Doğuş Miti'' çalışmasından destek alarak aslında Musa'nın Mısırlı bir soylu olduğunu iddia ediyor. Musa'nın Akhenaton'un kurduğu Aton dininin sadık bir takipçisi olduğunu söylüyor. Musa aslında Mısır'a yönelik isyanlar çıkaran Yahudilerin başıdır. Musa neden bunu yaptı? Çünkü Akhenaton'un ölümünden olsa Aton dini zayıflamış Mısır rahiplerinin etkisi ile çok tanrılı yaşama geri dönülmüştü. Musa ile Yahudilerle birlikte tek tanrılı Aton dinini geri getirmek istiyordu.  Musa'nın takipçilerinin başlangıçta Musa'ya oldukça sadık olduğunu, ancak belirli bir noktada çok tanrılı geçmişlerinden gelen inançlarının yeni inançlarıyla çeliştiğini iddia ediyor ve bu sebepten Mısırdan çıkış sonrasında Yahudiler otoriter ve sert karakteri sebebi ile Musa'yı öldürdüler. ''Bu Yahudilerin 10 Emrinden biridir. (Öldürmeyeceksin!) '' Musa'yı öldürdükten sonra Yahudilerin vicdan azabı ve suçluluk duygusuna kapıldığını ve daha sonra tek tanrılı küçük bir kabileyle karşılaştıklarını iddia ediyor. Bu inanç sistemlerini Musa'nın yaşamından hatırları ve  kendilerine ilettikleri ile birleştirdiler ve inanç sistemleri gelişti der. Freud, Yahudi kültürü ile Aton'a tapanlar arasındaki benzerliklerin kanıtlarını ortaya koyuyor. Bunlar arasında sünnet, ölümden sonraki yaşamdan çok az söz edilmesi ve tek bir Tanrı'ya sıkı sıkıya bağlılık yer alıyor. Musa öldükten sonra dininin çoğu terk edildi, ancak sonunda Mısır iç savaşından da kaçmış bir grupla temas kurdular. Bu grup, ''Yahweh'' adlı bir dağ tanrısına ibadet etti. Kurban isteyen talepkar bir Tanrıydı ve insanlar onu takip etmeye başladı. Bununla birlikte, bu yeni takipçi grubunun etkisi Yahveh'ye tapanları etkilemeye başladı ve Musa'nın her şeye gücü yeten, her şeyi seven Tanrısı'nın hatırası vicdan azabı ve suçluluk hislerinin etkisiyle içlerine sızdı ve Yahveh'nin takipçilerini daha farklı bir yaklaşıma doğru etkiledi. Grup başlangıçta Musa'nın anısını vicdan ve suçluluk nedeniyle bastırmıştı, ancak etkisi yeniden ortaya çıkmaya başladı ve hikayesi Yahweh ile bütünleşti. 

Hristiyan inancını ise: İsa'nın hikayesinin benzer başka bir icat olduğunu ve Hıristiyan olanların, insanlığı geçmiş günahlarından kurtarmak için çarmıha gerilme ve diriliş hikayesini yarattığını savunuyor. İlk günah ''Totem ve Tabu'' kitabında bahsedilen ilkel kabile reisi olan babanın, kardeşlerin birleşerek öldürülmesiydi. Kardeşler babalarının etlerini çiğ olarak yemişler ve daha sonra bundan pişman olarak ilkel babanın temsili olarak totem hayvanını temsil eden totemcilik ortaya çıkmıştı. Şimdi oğulun çarmıha gerilip öldürülmesi bu ilk günahın etkisiyle olmuştur ve Freud'un tabiriyle ''Yahudilik babanın dini iken, Hristiyanlık oğulun dini olmuştur.'' İsa'nın ''Son Akşam Yemeği'' olayı ise totem yemeğine yapılan göndermedir ve devamında gerçekleşen Hristiyan dininin gereği olan komünyonada. Şarap-kan, ekmek-beden ilişkisi. Baba katlinin kefareti ancak kefaret amaçlı bir kurbanın kurban edilmesiyle gerçekleştirilebilir: bizzat Tanrı'nın oğlunun öldürülmesi. Freud'a göre Yahudi dininde seçilmiş halk olmanın coşkusu, Hıristiyan dininde yerini oğlunun kurban edilmesi yoluyla telafi edici bir özgürleşme duygusuna bırakmıştır. 

Freud ve Musa benzerliği? Kitap Freud'un ölümünden önceki yıllarda yazılmış birkaç senede tamamlanmış. O sıralar Nazi faliyetleri üst düzeydeydi ve kendi takipçileri yavaş yavaş yanından ayrılıyordu. Bu da Freud'u oldukça korkutmaktaydı, psikanaliz belki de yok olacaktı. Belki de Freud'un aklında Yahudi halkının Musa'nın ölümünü istemesi gibi, bazılarının da psikanalizin babasının ölümünü isteyebileceği fikrini doğurmuştu kim bilir? 

Yorumlar

Popular Posts